Trong quan niệm truyền thống của người Việt, cái chết không phải là điểm kết thúc hoàn toàn mà được xem như một sự chuyển giao, một bước đi sang thế giới bên kia. Người xưa thường nói: “Sống gửi – Thác về”, ám chỉ rằng cuộc sống trên trần gian chỉ là tạm bợ, còn cái chết mới là sự trở về với nguồn cội. Vì vậy, các nghi lễ trong tang chế không chỉ thể hiện lòng kính trọng mà còn là cách để gia đình gửi gắm tình cảm, cầu mong cho người đã khuất có thể an yên ở thế giới bên kia.
Trong toàn bộ thời gian kể từ lúc người thân qua đời đến khi hết tang, hai lễ quan trọng thường được nhắc đến là lễ Chung Thất (49 ngày) và lễ Tốt Khốc (100 ngày). Đây chính là hai dấu mốc để con cháu thể hiện sự hiếu kính với tổ tiên và cầu mong phúc lành cho gia đình. Bài viết dưới đây COAM.VN sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về ý nghĩa và cách thực hiện hai lễ này cũng như cung cấp bài văn khấn chuẩn nhất, giúp các nghi lễ được trọn vẹn.
Ý nghĩa của lễ Chung Thất (49 ngày) và Tốt Khốc (100 ngày)
Lễ Chung Thất (49 ngày):
Theo quan niệm dân gian và giáo lý trong Phật giáo, linh hồn người đã khuất sau khi rời khỏi thân xác sẽ trải qua 49 ngày ở cõi trung giới. Trong quãng thời gian này, linh hồn sẽ chịu sự phán xét để chuẩn bị bước sang một kiếp sống mới. Lễ Chung Thất được tổ chức vào ngày thứ 49 sau khi mất để cầu siêu cho linh hồn người đã khuất, giúp họ mau chóng siêu thoát và tái sinh ở một nơi tốt đẹp. Đồng thời, đây cũng là dịp để con cháu tưởng nhớ người thân, bày tỏ lòng hiếu thảo một cách sâu sắc.
Lễ Tốt Khốc (100 ngày):
Lễ Tốt Khốc diễn ra vào ngày thứ 100 sau khi mất, đánh dấu chấm dứt giai đoạn khóc thương lớn trong gia đình. Cụm từ “Tốt Khốc” có nghĩa là ngừng việc khóc lóc, báo hiệu sự chuyển giao từ giai đoạn tang tóc sang việc tiếp tục cuộc sống thường nhật. Tuy nhiên, không vì thế mà lễ này thiếu đi sự trang trọng – đây vẫn là dịp quan trọng để gia đình cầu nguyện cho hương linh người đã khuất được an nghỉ lâu dài, đồng thời xin phù hộ độ trì cho các thế hệ sau.
Cách chuẩn bị lễ vật và bài văn khấn lễ Chung Thất (49 ngày) và Tốt Khốc (100 ngày)

1. Chuẩn bị lễ vật
Để tiến hành lễ Chung Thất và lễ Tốt Khốc, gia đình cần chuẩn bị mâm cỗ cúng một cách chu toàn. Tùy thuộc vào quan niệm vùng miền và hoàn cảnh gia đình, mâm lễ có thể đơn giản hoặc cầu kỳ. Tuy nhiên, những vật phẩm cơ bản thường bao gồm:
– Hương, nến: Thắp sáng không gian cúng, kết nối tâm linh giữa người sống và người đã khuất.
– Hoa tươi: Thường chọn các loại hoa thanh nhã như hoa cúc, hoa ly, hoa huệ.
– Trầu cau: Trầu têm cánh phượng, cau bổ tươi hoặc để nguyên buồng.
– Trái cây: Bày ngũ quả theo mùa, thường chọn những loại quả tươi ngon, không bị héo hay dập nát.
– Mâm cỗ mặn hoặc chay: Có thể là cỗ chay thanh tịnh hoặc cỗ mặn gồm xôi, gà, thịt heo luộc, canh, các món ăn yêu thích của người đã mất.
– Tiền vàng mã: Được đốt để gửi sang thế giới bên kia.
Ngoài ra, trên bàn thờ gia tiên cần đặt di ảnh của người mất, đĩa muối gạo, và chén nước để lễ vật đầy đủ và trang nghiêm.
2. Bài văn khấn lễ Chung Thất (49 ngày)
Dưới đây là bài văn khấn lễ Chung Thất chuẩn chỉnh theo nghi lễ truyền thống:
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
– Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát.
– Chư vị Tôn thần.
– Ngài bản gia Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân.
– Ngài bản xứ thần linh Thổ địa.
– Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tôn thần.
– Tiên linh nội ngoại gia tộc.
Hôm nay là ngày … tháng … năm … (Âm lịch).
Tín chủ con là: …
Ngụ tại: …
Nhân ngày Chung Thất của … (tên người đã khuất), chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa, lễ vật và các vật dụng dâng cúng, kính dâng lên chư vị chư thần, nguyện xin quý ngài chứng giám.
Chúng con cúi xin chư vị Tôn thần phù hộ độ trì, dẫn dắt vong linh của (tên người đã mất) sớm được siêu thoát, về nơi an lành. Mong cho gia đình chúng con được bình an, hạnh phúc, gặp nhiều may mắn, tránh mọi tai ương.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
3. Bài văn khấn lễ Tốt Khốc (100 ngày)
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Kính lạy:
– Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát.
– Chư vị Tôn thần.
– Ngài bản gia Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân.
– Ngài bản xứ thần linh Thổ địa.
– Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch Tôn thần.
– Tiên linh nội ngoại gia tộc.
Hôm nay là ngày … tháng … năm … (Âm lịch).
Tín chủ con là: …
Ngụ tại: …
Nhân ngày Tốt Khốc của … (tên người đã khuất), chúng con thành tâm sửa soạn lễ vật, hương hoa kính lễ, cúi xin chư vị thần linh phù hộ cho vong linh (tên người đã mất) được an lạc, siêu sinh miền cực lạc.
Chúng con cũng kính mong quý ngài ban phước lành cho toàn thể gia đình, luôn gặp nhiều bình an, tài lộc, tránh mọi điều chẳng lành.
Cúi xin chư vị bề trên chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)

Hai lễ Chung Thất và Tốt Khốc không chỉ dừng lại ở ý nghĩa tâm linh mà còn là cách để gia đình duy trì và truyền lại phong tục tập quán tốt đẹp từ đời này sang đời khác. Thực hiện đúng lễ nghi và bài văn khấn không chỉ giúp người đã khuất thanh thản, mà còn là dịp để con cháu gắn kết, thể hiện tình yêu thương cùng lòng hiếu đạo. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn chuẩn bị chu đáo hơn cho nghi thức quan trọng này.
Nếu bạn cần thêm thông tin về văn khấn hoặc các lễ cúng khác trong năm, hãy liên hệ với chúng tôi qua số hotline hoặc truy cập vào website coam.vn. Cầu chúc gia đình bạn luôn an lành và hạnh phúc!